09-03-2024 JOURE – Van vier naar drie ziekenhuizen in Friesland, waarbij Antonius Sneek en Tjongerschans Heerenveen plaatsmaken voor een nieuw te bouwen ziekenhuis in Joure. Dat scenario hebben de ziekenhuizen en zorgverzekeraars in Friesland voor ogen. Súdwest-Fryslân en Heerenveen hebben vraagtekens bij dit voornemen en vinden dat er te eenzijdig gekeken wordt naar omzet en volume. Daarom laten beide gemeenten samen een impactanalyse uitvoeren door Planbureau Fryslân en Lysias Advies. Eind maart presenteren de bureaus hun resultaten en beraden de gemeenten zich samen over vervolgstappen.
‘We gaan er niet over, maar we zijn er wel van’, benadrukt Marianne Poelman, wethouder van Súdwest-Fryslân. Daarmee doelt ze op de best mogelijke zorg voor inwoners. ‘Welke keuze ook gemaakt wordt door de zorgpartijen, we willen weten wat daar de gevolgen van zijn voor onze gemeente, voor onze inwoners en onze ondernemers. Wij bepalen het standpunt niet, maar met deze impactanalyse zorgen we voor een totaalbeeld. Een overkoepelende visie op zorg is écht nodig’, aldus Poelman.
Ook wethouder Sybrig Sytsma van gemeente Heerenveen beaamt dat: ‘We realiseren ons dat de druk op de ziekenhuiszorg groot is en ook zal toenemen. Het is duidelijk dat er iets moet gebeuren. Maar voordat er onomkeerbare besluiten worden genomen, zijn we het aan onszelf verplicht om het belang van beide ziekenhuizen in kaart te brengen. Niet alleen voor de inwoners van onze gemeenten, maar ook voor de regio.’
Vraag en aanbod in de zorg verandert
Het zorglandschap verandert. Er is o.a. sprake van vergrijzing, personeelskrapte, stijging van chronische ziektes en strengere normen als het gaat om volume en kwaliteit. De vier Friese ziekenhuizen en de grote zorgverzekeraars in Friesland (De Friesland, Zilveren Kruis en VGZ) werken samen om ziekenhuiszorg in de regio toekomstbestendig in te richten. Gupta Strategists onderzocht voor de partijen hoe dit het beste kan en stelde in hun onderzoeksrapport een aantal scenario’s voor. De partijen hebben hun voorkeur uitgesproken voor het scenario waarbij sprake is van schaalvergroting met drie ziekenhuizen in Friesland in Leeuwarden, Drachten en Joure. De impact voor de regio breder verkennen, vóórdat het besluit formeel wordt genomen, geeft de gemeenten de kans om het gesprek opnieuw aan te gaan met de zorgaanbieders en het rijk.
Spiraal van verschraling
Heerenveen en Súdwest-Fryslân vrezen dat sluiting van ziekenhuizen in Sneek en Heerenveen verstrekkende gevolgen heeft voor de regio. Het gaat dan niet alleen om toegang tot kwalitatief goede en betaalbare zorg maar bijvoorbeeld ook de invloed die een ziekenhuis heeft op andere aspecten in de regio, zoals werkgelegenheid, onderwijs en wonen. De regio’s kunnen als het ware in een spiraal van verschraling terechtkomen, waardoor de leefbaarheid in het gebied mogelijk onder druk komt te staan. Sociale cohesie is juist in regiogemeenten met een uitgestrekt gebied en veel kernen ontzettend belangrijk.
Onafhankelijk onderzoek
Onafhankelijk kennisinstituut Planbureau Fryslân doet samen met Lysias Advies, een gecertificeerd en ervaren adviesbureau in de sociale sector, in een kort tijdsbestek een gedegen onderzoek naar de impact. Ze spreken met experts, belanghebbenden en duiken in wetenschappelijke publicaties. Ze kijken hierbij vooral naar indicatoren uit de Brede Welvaart Monitor: gezondheid, samenleving, bereikbaarheid, materiële welvaart, werk, onderwijs, wonen en welzijn. Specifiek zoomen de bureaus in op de thema’s samenleving, gezondheid en werkgelegenheid. Nog deze maand presenteren de bureaus hun onderzoeksresultaten aan de twee gemeenten. Súdwest-Fryslân en Heerenveen komen eind maart met een reactie. De resultaten worden meegegeven aan het Tweede Kamerdebat op 3 april over acute zorg.