26-01-2024 JOURE – Het maken van een aparte technische ruimte die een eigen brandcompartiment vormt, blijkt in bestaande stallen geen realistische optie. Ook zijn na het ontstaan van brand de mogelijkheden om dieren in veiligheid te brengen, zeer beperkt. In twee rapporten gaan onderzoekers van Wageningen Livestock Research in op deze twee vraagstukken en op meer kansrijke maatregelen voor het vergroten van de brandveiligheid.
In opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid deed Wageningen Livestock Research in samenwerking met het Nederlands Instituut voor Publieke Veiligheid een uitgebreide studie naar twee hoofdonderwerpen over brandveiligheid in de veehouderij, die volgden uit aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid. Het ging om het benutten van technische ruimten in bestaande stallen als brandcompartimenten en om de mogelijkheden voor het redden van dieren na ontstaan van een brand.
Een belangrijke conclusie uit de studie naar het verhogen van de brandveiligheid van stallen in de veehouderij is dat er op de bedrijven geen technische ruimte aanwezig is zoals bedoeld in het Bouwbesluit 2012. De apparatuur komt nu veelal verspreid over een bedrijf voor, waarbij de ruimten waar het is aangebracht ook voor andere doeleinden worden gebruikt. Denk bijvoorbeeld aan de centrale gang op een varkensbedrijf.
Het uitvoeren van een technische ruimte als apart brandcompartiment is daarom niet realiseerbaar, zo stellen de onderzoekers. Bovendien voorkomt het niet de verspreiding van rook, wat bij een brand ook gevaarlijk is voor de dieren. Het uitvallen van ventilatie door stroomuitval veroorzaakt door brand in een technische ruimte, blijft ook een bedreiging voor de dieren.
Een ander aspect waar onderzoekers naar keken, is in hoeverre dieren als er brand is uitgebroken, nog kunnen worden gered. Dit blijkt maar heel beperkt mogelijk. Met name omdat in veel situaties dieren niet zelfredzaam zijn. Ze zijn vaak niet gewend om naar buiten te gaan. Ook zijn er meestal geen voorzieningen aanwezig op het bedrijf om grote groepen dieren op te vangen. Hierdoor is het belangrijk om maatregelen om de overlevingskans van dieren te vergroten, te richten op het voorkomen van het ontstaan van brand en branduitbreiding.
Op basis van de belangrijkste bekende oorzaken van brand, zijn er volgens de onderzoekers twee aspecten die aandacht verdienen bij het brandveiliger maken van stallen. Als eerste noemen ze het werken aan bewustwording en zorgen voor veilige omstandigheden bij uitvoeren van werkzaamheden. Daarnaast zijn veilige elektrische installaties belangrijk.
Bij nieuwbouw en verbouwingen kan gebruik worden gemaakt van een ‘denkkader brandveiligheid’ waarbij de interacties tussen het gebouw, het gebruik en de gebruikers inzichtelijk worden gemaakt. Een dergelijk denkkader wordt al toegepast bij woningen en kantoren. Bij stallen kan het resulteren in een beter en integraal ontwerp. Uit de deskstudie kwam naar voren dat wetgeving op gebied van milieu en dierenwelzijn vaak niet gunstig uitpakt voor de brandveiligheid. Door vanuit een integraal denkkader ontwerpen, wordt de impact van voorgestelde maatregelen op meer dan één onderdeel inzichtelijk.