Uitkopen piekbelasters leidt tot zeer bescheiden stikstofwinst

08-10-2023 JOURE – De huidige plannen van het kabinet om bedrijven met een hoge ammoniakemissie of veel uitstoot van stikstofoxiden in de omgeving van gevoelige natuurgebieden uit te kopen zal de stikstofdepositie met hooguit 2,5% verlagen. Dat blijkt uit berekeningen die stikstofwetenschappers hebben gedaan. Het ministerie van LNV zegt in een reactie dat ook intern met een vergelijkbaar percentage wordt gerekend. 

In Nederland zijn circa 3000 veehouderijbedrijven en ongeveer 20 industriële bedrijven gekwalificeerd als piekbelaster. Veehouderijbedrijven krijgen tot begin volgend jaar de tijd om te beslissen of ze willen deelnemen aan de specifieke landelijke beëindigingsregeling veehouderijbedrijven (lbv-plus). In totaal wordt daar 975 miljoen euro voor uitgetrokken.

Toch is de bijdrage van die piekbelasters aan de totale stikstdepositie erg bescheiden, zegt wetenschapper Wim de Vries van de Wageningen University & Research. In Nederlandse natuurgebieden komt in totaal circa 3,5 miljoen kilo stikstof per jaar neer. Zouden alle 3000 piekbelasters volledig stoppen, dan zou de neerslag met circa 10% afnemen.

Het is zeer onwaarschijnlijk dat alle 3000 bedrijven zich melden voor een uitkoopregeling en er ook geen budget voor. Met de 975 miljoen euro kunnen naar schatting circa 600 bedrijven worden uitgekocht. Tot nu hebben bijna 500 boeren aangegeven dat ze interesse hebben in deelname.

Op dit moment slaat er gemiddeld 1438 mol stikstof per hectare per jaar in Nederlandse natuurgebieden neer. Die hoeveelheid zou volgens het ministerie na de uitkoopregeling zo’n 32 mol lager kunnen worden wanneer er 600 bedrijven aan de lbv-plus regeling deelnemen. Dat is een daling van 2,2%.

In een reactie wijst het kabinet erop dat het uitkopen van bedrijven niet de enige weg die wordt bewandeld om de uitstoot te verlagen. Piekbelasters kunnen er ook voor kiezen om hun bedrijf te verplaatsen of om door middel van nieuwe technieken de emissie te verlagen. Het doel van alle regelingen is dat de depositie met 8% daalt.